Vragen over leiderschap — Etienne Kreutzer

In een eerdere korte survey vroeg ik mensen 3 (uitgebreide) vragen over leiderschap. In een uitgebreid artikel trek ik daar enkele conclusies uit — ‘De drie vragen over leiderschap: spel, speler, plaats.’

Daarna heb ik die vragen onder elkaar gezet en elke vraag aan één persoon — die ik daarvoor vroeg — voorgelegd. ‘Wil je deze vraag eens in je eigen woorden beantwoorden’, vroeg ik hen. Ik geef hun antwoorden hier in de pure vorm weer, en in de hele serie die zo ontstaat geeft het een mooi beeld hoe zij denken over leiderschap.

Dit keer Etienne Kreutzer. Etienne is adviseur gedrags- en cultuurverandering en spreker.

‘Leidt je de groep of volg je de groep?’

“Een algemeen antwoord op jouw vraag zou zijn dat ik een leider ben die zich volgzaam opstelt. Dat klinkt flauw en alsof ik er heel diep over na heb gedacht — wat het betekent is dat ik praktisch gezien veel vragen stel.

Vragen zorgen voor verdieping en verbinding. Vaak geeft het iemand anders de ruimte geven, een podium. Modern verwoord: ‘dat iemand in zijn of haar kracht komt, al dan niet (omdat) iemand zich kwetsbaar opstelt’. Dat doe ik van nature graag, gesprekken persoonlijk maken. Zo maak ik inzichtelijk wat iemand wel en niet weet en kun je elkaar als groep helpen.

Hier staat tegenover dat vragen ook sturen, waaruit het leider-deel volgt. Wat er gevraagd wordt, bepaald (deels) waar over gesproken wordt. Dus je geeft ook wel degelijk richting. En je zorgt voor antwoorden, waar de meeste mensen toch naar op zoek zijn. Plus je leert veel, als je luistert. Waardoor je gerichter kunt sturen, sneller tot antwoorden kunt komen en mensen kunt helpen.

Niets menselijk is mij overigens vreemd (juist niet, als sociaal psycholoog) dus volgen we allemaal groepen. In mijn werk ben ik veel bezig met veranderen en daar zit het woord ‘anderen’ al in. Wat we doen en hoe we dat doen, wordt voor een heel groot deel ingevuld door onze sociale omgeving. Er hoeft niemand te leiden voor een sociale norm, die ontstaat.

Moet denken aan dat filmpje van een man die raar begint te dansen, om dan te gaan ervaren dat steeds meer mensen mee gaan dansen. Wie is hier de leider? Er zijn verschillende gedachten, en een hele mooie vind ik: de tweede persoon, die als eerste gaat mee-dansen. Hij maakt er een groep van. Hij zet de norm neer, geeft anderen richting en steun. Om uiteindelijk op te gaan in de groep.

De vraag is dus: ‘Wie noem je “de groep” in je vraag?’ En: ‘Wat noem je leiden?’ Kijk ik naar mezelf dan denk ik dat leiders ruimte bieden, zich uitspreken, ideeën inbrengen en zich kwetsbaar durven opstellen. Met name dat laatste klinkt altijd een beetje soft en ‘van deze tijd’. Een belangrijk aspect daarin is voor mij durven toegeven dat je het ook niet altijd weet. Maar wel het aan de groep durft te vragen.” — Etienne Kreutzer

Ron van Es — School for Purpose Leadership