Reis naar het continent
Een historisch boek van Mathieu Segers
Het boek van Mathieu Segers ‘Reis naar het continent — Nederland en de Europese integratie, 1950 tot heden’ (uitgever Prometheus) begint met een regel uit het boek ‘Terugkeer naar Atlantis’ van Hubert Lampo: ‘Gebeuren er dingen met en toch buiten mij?’ Ik neem aan dat de cursiveerde woorden in deze regel door de auteur zijn aangebracht — en voor wie het niet meer weten: Hubert Lampo was een uitermate succesvol auteur in het genre magisch realisme. Er gebeuren zaken in de verhalen van Hubert Lampo die logisch en realistisch lijken, maar waar altijd een dubbele laag inzitten van het bovennatuurlijke. ‘Iets’ dat ingrijpt in het dagelijks bestaan. Ik laat het aan jou over waarom de auteur juist deze regel voorin het boek heeft willen citeren, maar het boek zelf van Hubert Lampo gaat over het graven in het verleden door de hoofdpersoon om zo meer te weten te komen over de geheimzinnige verdwijning van zijn vader en diens grenzeloze belangstelling voor het verdwenen eiland Atlantis.
Mathieu Segers is hoogleraar eigentijdse Europese geschiedenis en Europese integratie aan de Universiteit Maastricht, en het kan ook bijna niet anders dat van hem dit standaardwerk over de Europese integratie — en de plaats van Nederland daarin — moest komen. Gedetailleerd beschrijft hij de moeizame weg naar die integratie die overigens nooit tot stilstand lijkt te komen. Niet alleen nieuwe landen in Europa voegen zich bij de EU, maar ook de rol van het Schengen verdrag en de (on)stabiliteit) van de Europese munt is altijd voorpagina nieuws. Alles dat de EU doet en wil doen, heeft direct betrekking op alle inwoners van die EU.
Mathieu Segers beschrijft dan in zijn boek die tot stand koming van wat de EU vandaag de dag is vanaf 1947 tot de periode na 1992 (het Verdrag van Europa). Dat tot stand komen is niet alleen een lange weg — maar vergeet de historie van Europa dan niet met alle oorlogen en grote verschillen — en groeit langzaam uit tot veel meer dan een economisch unie.
Via de verhalen van talloze Europese politieke leiders wordt het verhaal vertelt, waarbij de val van de Muur en het weer éénworden van Duitsland in 1992 heel belangrijk is geweest. Niet voor niets begint het boek juist met dat feit. ‘In de jaren die volgden op die historische periode van de val van de Muur, het einde van de Koude Oorlog en de oprichting van de EMU, werd Nederland langzaam maar zeker gedwongen om de Europese werkelijkheid onder ogen te zien. Een werkelijkheid waar het niet buiten stond, maar onderdeel van was.’
Wie iets wil weten over die Europese eenheid, de rol van de EU in onze eigen politieke besluitvorming en dagelijkse realiteit (niet magisch), moet dit boek lezen om te begrijpen hoe juist alleen vanuit integratie verder met elkaar kunnen de komende decennia. Nee, niet alles wat EU ademt wordt begrepen, of is van goede kwaliteit, maar dat geldt ook voor de Nederlandse politiek en haar leiders.
Mathieu Segers eindigt zijn indrukwekkende boek met de epiloog ‘De lokroep van Kalypso’ (ook hier weer een vleugje magisch realisme) met deze zinnen: ‘Zoals Homerus’ reisheld Odysseus zich jarenlang gevangen liet houden op een verlaten eiland door de aantrekkelijke nimf Kalypso, zo werd Nederland regelmatig verleid tot vormen van mentaal isolement. Odysseus werd uiteindelijk bevrijd door ingrijpen van buitenaf.’ Nederland als natie los van de wereld zal niet meer bestaan, beter is het dus goed te weten met wie we in het zelfde schuitje zitten (op weg naar Ithaka).
Ron van Es — mentor bij School for Purpose Leadership
Bestel het boek bij YouBeDo, waar je bij aankoop 2,28 van de vaste boekenprijs kunt doneren aan een goed doel. Heb je toch al weer een halve karmapunt te pakken!
