Hou zouden we ons nu voorstellen?
In 1977 werden de twee Voyager ruimtesondes gelanceerd. De bedoeling van deze ruimtesondes was om het verre universum te gaan ontdekken. Voyager 1 en 2 zijn inmiddels voorbij de rand van ons zonnestelsel gekomen en bevinden zich nu op miljarden kilometers van ons vandaan. Ze zetten hun reis verder door de interstellaire ruimte met een snelheid van ongeveer 55.000 km per uur. En nog steeds is er contact vanaf aarde met de ruimtesondes. De twee ruimtesondes hebben ieder een gouden plaat aan boord. De platen zijn bedoeld voor als een eventuele levensvorm buiten de aarde ‘ons’ ontdekt.
In 1977 werden er foto’s op gezet van de aarde toen. Het zijn 116 analoge afbeeldingen van de wetenschap, onze menselijke anatomie, en sommige van de successen die de mensheid heeft bereikt en de aardse omgeving.
Op de gouden platen ook een toespraak van de toenmalige president van Amerika Jimmy Carter: ‘We proberen onze tijd te overleven zodat we in die van jullie voort kunnen leven. We hopen dat op een dag, de problemen die we ondervinden opgelost zijn, aan een gemeenschap van Galactische Beschavingen deel te kunnen nemen. Deze opname vertegenwoordigt onze hoop, vastbeslotenheid en goedwillendheid in een enorm en geweldig universum.’
Het idee van de gouden platen werd uitgewerkt door Carl Sagan en Ann Druyan. Zij stelde een programma samen met naast afbeeldingen en toespraak ook muziekfragmenten zoals verscheidene natuurlijke geluiden, geluiden als wind, bliksem, dierlijke geluiden, inclusief liederen van vogels en walvissen, gesproken begroetingen van aardbewoners in 55 talen en muziek, zoals de Vijfde Symphonie van Beethoven.
De componist zelf fantaseerde al over een buitenaardse carrière, ontdekte Ann Druyan tijdens haar research. In 1810 schreef hij in een brief: ‘Wat zullen ze van mijn muziek vinden op de sterren van Venus Urania, hoe zal men mij beoordelen zonder me te zien?’
Ann Druyan was ook verantwoordelijk voor een 12 minuten durend geluidsessay waarop ze het verhaal van de aarde aan de hand van geluidsfragmenten vertelt. Zo is er het geluid van een storm, een baby die lacht, een chimpansee en een drilboor.
Een belangrijk onderdeel van dit essay is een opname van Druyans hersengolven, hartslag, ogen en spieren. ‘Ik heb, terwijl ik was aangesloten aan allemaal meetapparatuur, een uur gemediteerd in de hoop dat de ruimtewezens mijn boodschap konden interpreteren. Ik dacht aan de wereldgeschiedenis sinds de uitvinding van de landbouw, maar ook aan het duistere toekomstbeeld dat we toentertijd hadden: een wereld vernietigd door 60 duizend kernkoppen. De angst dat de plaat die we aan het maken waren het enige zou zijn dat van ons aardbewoners rest als de aarde vergaat, die moet terug te horen zijn voor de aliens. Alsof we een Ark van Noach van de menselijke cultuur bouwden.’
En nu zijn die gouden platen met die foto’s, gesproken woorden en muziek miljarden kilometers van ons vandaan in een poging contact te maken. Dat contact met buitenaards leven houdt ons nog steeds bezig, ook gezien een officieel rapport van het Pentagon dat in 2021 zal verschijnen over mogelijk eerdere pogingen tot contact dat Amerikaanse piloten de afgelopen jaren zouden hebben gehad.
Maar wat zouden we nu meesturen met een ruimtesonde dat enorme universum in, dacht ik. Welke afbeeldingen zouden we nu mee geven van de aarde? De beelden van een wereld in nood? Beelden van een pandemie, de klimaatverandering? Beelden van een polarisatie tussen groepen en religies? Beelden van een democratische uitsluiting van bevolkingsgroepen als Oeigoeren en de Venezolanen? Welke woorden in een toespraak zouden we meesturen? De soundbites van YouTube, TikTok of Twitter? En muziek. Zal het de rap zijn van de straat met de schreeuw van ongelijkheid, armoede en uitsluiting? Hoe zullen we ons nu voorstellen aan het andere leven dat we ver weg kunnen ontmoeten?
Er is een bekende grap van Theo Maassen over dat buitenaardse leven. Hij vertelt dat we ons de moeite kunnen besparen het op te zoeken. Als we iets vinden zal het mogelijk een mindere ontwikkelde vorm vinden dan we hier kennen, en wat moeten we er dan mee. En mocht het buitenaardse leven een veel meer ontwikkelde vorm hebben dan zullen ze het wel uit hun hoofd laten ons te willen ontmoeten, laat staan opzoeken.
Zo zijn we dus alleen in dat grote universum, op onze blue marble, de blauwe knikker, met onze eigen strijd om te overleven. Ligt de verantwoordelijkheid bij ons. Ligt het niet buiten ons, maar in ons. Zijn er geen antwoorden ver weg, maar kennen we de antwoorden al.
Ann Druyan zei onlangs nog: ‘Ik heb geen geloof, maar ik heb veel hoop, en ik heb veel dromen over wat we zouden kunnen doen met onze intelligentie als we de wil en het leiderschap hebben om een wereld te creëren voor onze kinderen die hoopvol is.’
Ron van Es — founder School for Purpose Leadership
p.s. Op de gouden plaat o.a. ook het ‘lied van de thuisblijvende mannen’ dat Robert MacLennan opnam op Nieuw Guinea bij een stam aldaar.
