Het onmogelijke manuscript

Govert Derix

Korte boekentips van de Betekenis Boekenclub

Regelmatig geef ik hier een korte boekentip van een inspirerend boek dat betekenis heeft voor samenleving, zingeving en persoonlijk leven.

De bibliotheek van de Betekenis Boekenclub groeit gestaag met betekenisvolle boeken. Neem een kijkje bij de inmiddels meer dan 35 boeken — en meer — die uitgebreid beschreven worden. Met links, verwijzingen naar artikelen, andere auteurs en meer inspiratievol nieuws.

Je hebt romans die je bij blijven — en dat is al bij een onmogelijke opgave tussen al die boeken die worden uitgegeven — maar met Het onmogelijke manuscript heeft Govert Derix dat bij mij toch voor elkaar gekregen.

Het verhaal, dat zeer gelaagd is en op het einde naar een onverwachte apotheose toewerkt, gaat over een schrijver die de tegenslag te verwerken heeft dat zijn manuscript is afgewezen door zijn uitgever. Teleurgesteld vertrekt hij — zijn vrouw achterlatend — naar zijn zwager in Brazilië, die hem daar vraagt naar de verhaallijn in dat ‘onmogelijke’ manuscript. Welkom laag 2. Of eigenlijk al laag 3, want ik was bij de boekviering van het nieuwe boek van Govert Derix in Maastricht en kreeg sterk het vermoeden dat het afgewezen manuscript, waar het boek toch allemaal mee begint, ook in het echt zíjn afgewezen manuscript was. Of toch niet?

Al die lagen, en daar blijft het niet bij, kreeg mij in de greep, net als Hubert Lampo dat lang geleden deed met zijn magisch-realistische romans in de jaren ‘60/’70. Er gebeuren dingen die niet kunnen, maar hebben stuk voor stuk een betekenis die kleur geven aan het verhaal.

Precies dat doet Govert Derix met de teleurgestelde schrijver die zijn roman uitlegt aan zijn zwager waarin het verhaal zich ontspint tussen twee de twee tegengestelde polen, ene Theo Rackett en Herman Bensaúde. Deze twee mannen, waarin we in Theo de populistische politicus ontmoeten die in Europa de rechtse krachten op de been brengt en Herman de zachte tegenkracht van dit alles, zijn zoeken naar rechtvaardigheid. Binnen deze tweestrijd van de twee mannen ontvouwt Govert Derix zijn filosofische theorie: het Ware, het Goede en het Schone. Een drieslag die sterk doet denken aan de ideeën van de Vrijmetselarij.

“Het goede is niet iets wat we ergens in de buitenwereld kunnen ontdekken, maar het wordt steeds opnieuw geboren doordat we het goede doen en daarbij bepaalde gevoelens ondergaan.”

Maar er is nog een vierde laag in het verhaal en dat is verhaal dat zich in Lissabon afspeelt waar de twee mannen, Theo en Herman, uiteindelijk uitkomen in het onmogelijke manuscript en waar een hond eerder op een groot plein een drol heeft neergelegd. Niks bijzonders denk je, behalve dat uit die drol een rode roos is ontsproten. Een roos die mensen in volle verwondering stil doet staan. Een roos die op het eind van het boek ook voor een bijzondere omwenteling zorgt. Het boek van Govert Derix krijgt dan voor mij ook de kwaliteit die Harry Mulisch aan zijn boeken meegaf. Een verhaal dat onmogelijk lijkt, krijgt die diepe meerwaarde waardoor het letterlijk opstijgt. De filosoof-schrijver Derix omarmt hier de mensheid met liefde en compassie. Het Ware, het Goede en het Schone.

Ergens anders las ik de vraag die aan de auteur is gesteld: “Komt het uiteindelijk goed met de wereld zoals die is beschreven in Het onmogelijke manuscript? Govert Derix: ,,De filosoof Martin Heidegger stelde in 1966 al met zoveel woorden: ‘Alleen iets onvoorstelbaars kan ons nog redden’. Ik kan alvast verklappen: het komt goed, maar zonder een paar onmogelijkheden gaat het niet.”

Ron van Es, hoofdredacteur Optimist Magazine Online (OMO) & initiator Betekenis Boekenclub

Koop het boek hier. Govert Derix — Het onmogelijke manuscript. Uitgeverij Magonia