De wereld dat ben jij

gesprekken en gedachten over een nieuwe tijd

Van Roek Lips weten we dat hij mensen spreekt door ze te filmen — op een eenvoudige, directe manier — in zwart/wit, zoals ik al eerder zag bij de Amerikaanse filmer Nic Askew. Alle portretten zijn in close-up gefilmd; er lijkt geen andere weg dan de confronterende weg hier te zijn. Toch zijn de gesprekken niet irritant dichtbij of wrevelig onder de huid, maar ze onderzoeken wel. Het onderzoek gaat over onze verhouding als mens met klimaatverandering, technologie, economie, politiek en samenleving.

In ‘De Wereld dat ben jij’ sprak Roek Lips met een groot aantal kunstenaars, wetenschappers, bestuurders en politici. Teveel om hier op te noemen en ook teveel om hier te bespreken. Los van de transcripts van die gesprekken heeft Roek Lips het boek in drie delen ingedeeld: ‘Goede tijden, slechte tijden’, ‘Samen alleen’ en ‘Ingehouden stilte’. Ik vermoed dat Roek Lips een melancholicus is en zelf ervaren heeft dat achter het verhaal ook een ander verhaal zich schuilhoudt. Het is het verhaal van een geïsoleerde mens.

Niet voor niets begint hij zijn gesprekkenboek dan ook met het verhaal ‘De val’ van Albert Camus. Wat doet een enkel mens bij een dramatische gebeurtenis; gaat hij redden of doet hij alsof er niets aan de hand is? Het is die existentiële vraag die ons vandaag bezig moet houden, stelt Roek Lips.

‘Al die gesprekken samen hebben voor mij steeds meer de dilemma’s blootgelegd waar we in onze tijd voor staan, en de vraag opgeworpen hoe we onszelf daartoe kunnen verhouden. Hoe sta ik nu echt in de wereld, en tegenover anderen? Waardoor laat ik me raken? Welk appel doet dat op mij? Welk antwoord ga ik geven? Wat is mijn eigen oriëntatiepunt?’

Het zou meer dan boeiend zijn — na al die gesprekken die Roek Lips heeft gevoerd — om hem zelf te interviewen. Niet één keer, maar vijf of tien keer. Door verschillende filmers/interviewers. Want dit is de man die al die verhalen hoorde, uitwerkte, herkauwde en weer uitspuugde: wat is de staat van ons zijn dan? Wat is de staat van zijn zijn? ‘De vraag is’, zo besluit hij zelf dit boek, ‘of je jezelf laat raken en bereid bent antwoord te geven op de oproep die daarin besloten ligt. In de ontmoeting met ‘de ander’ jezelf op het spel te zetten, met de bereidheid om jezelf te verliezen.’

Roek Lips schreef een belangwekkend boek, voor ons allemaal, een spiegel van de tijd, een ontmoeting met onszelf als we door de vele woorden heen kijken en ‘de ander’ ontdekken. Ik wens hem overigens beterschap in deze zware persoonlijke tijden voor hem. En hoop dat het idee om hem meerdere malen te interviewen gaat lukken.

Ron van Es — mentor, schrijver, spreker & maker bij School for Purpose Leadership

Koop ‘De wereld dat ben jij’ bij YouBeDo en doneer 2,37 van je vaste boekenprijs aan een goed doel.