De leegte voorbij
Op zoek naar een verhaal dat ons verbindt
De psychiater Esther van Fenema en de predikant Joost Röselaers hebben gesprekken gevoerd met denkers van verschillende achtergronden — belangrijkste vraag bij die gesprekken: wat vult de leegte?
Gesprekken met Dirk de Wachter, Stephan Sanders (was ik zelf wel benieuwd naar), Merlijn Twaalfhoven, Hans Schnitzler, Renske Leijten en wonderlijk genoeg in dit rijtje ook Klaus Schwab (die er een beetje bij gesleurd lijkt — om de naam?).
Het mooie van een dergelijk portrettenboek is dat je je eigen personen kunt opzoeken waar je nieuwsgierig naar bent. Het nadeel is dat je vanwege de ruimte niet echt de diepte in kunt met elke geïnterviewde.
Zelf heb ik wel een aantal keren rond dit boek heen gelopen. Vooral omdat de insteek — hoe vullen we de leegte — bij mij ging schuren. Is er wel een leegte dan? En als er een leegte is, dan is er ook een ruimte (geweest). De vraag over leegte komt natuurlijk voort doordat de auteurs die ervaren. Oppassen dat je die constatering dan neerlegt bij de geïnterviewden.
Wat is het verhaal dat ons (nog) verbindt, is een terugkerende vraag in dit boek. Ik vermoed dat dit verhaal best wel nog leeft, onder de oppervlakte, en als rode draad naar boven komt in tijden van crisis en nood. Dat is altijd het verhaal van mede-menselijkheid.
“Ik denk dat je het collectief weer als model moet omarmen” — Renske Leijten
De auteurs schrijven dat we ons alleen nog verbonden voelen in onze eigen bubbel, en dat polarisatie ons verhindert dichter bij elkaar te brengen. Ik geloof dat. Op het eerste gezicht is dat ook zo, zeker als je social media volgt waarin meningen ons niet dichterbij brengen. Maar daaronder en daarna? Zit daar dan toch niet dat verlangen om gewoon ‘aan te schuiven’ bij elkaar? Even geen dikke mening te horen, maar gewoon te luisteren? Is dat niet de ruimte die er altijd is, maar die nu door de auteurs als leegte wordt gezien omdat we elkaar niet weten te bereiken?
“Je kunt geraakt worden door muziek, een blik, een hand op je schouder, maar ook door iets anders wat je niet kent of verwacht.” — Hans Schnitzler
Misschien mis ik in de gesprekken dan wel dat onverwachte waar de filosoof Hans Schnitzler het over heeft. Dat onverwachte dat onderhuids in ons mens-zijn altijd aanwezig is. Het onverwachte dat zo verwacht wordt als je het aan gebeurt. Het verwachte dat de ruimte is tussen ons.
Ron van Es — mentor, spreker, schrijver & maker bij School for Purpose Leadership
Koop ‘De leegte voorbij’ bij YouBeDo, waar je van de vaste boekenprijs 2,37 doneert aan een goed doel.
