De Gulden Regel

In mijn nieuwe boek ‘Ertoe doen, de cirkel van betekenisvol leven’ schrijf ik over de Gulden Regel. Het is de Gulden Regel die in alle religies, spirituele stromingen en filosofieën voorkomt. Het is de meest simpele regel die het al die eeuwen heeft overleefd en tegelijk de meest moeilijke. Het is ook de regel die ons blijft inspireren, bemoedigt en aanspoort naar een leven vol liefde.

Dit is die Gulden Regel: ‘Alles nu wat gij wilt, dat u de mensen doen, doet gij hen ook aldus.’ Het is een uitspraak van Jezus ergens op een berg meer dan tweeduizend jaar geleden. Althans zoals dat is overgeleverd en opgeschreven in bijvoorbeeld het bijbelboek Matteüs.

Het is een uitspraak die direct verwijst naar jezelf; alles wat jij wilt dat mensen doen met jou, doe dat ook met de mensen om je heen. Het vraagt dus allereerst om zelfliefde. Jezelf zien in liefde, mildheid, mededogen. Dit ben ik. Dit wil ik. En dat wil ik ook voor jou.

Een moderne uitwerking van die Gulden Regel — en ja, het is commercieel bedoeld, maar alle beetjes helpen toch? — is Valentijnsdag. Speciaal op die dag sturen mensen elkaar een kaartje — ik denk aan je in liefde, ik hou van je (heimelijk), ik heb je graag in mijn buurt.

Om lief te hebben, om aan anderen te denken in dankbaarheid, vraagt dus ook de acceptatie van jouzelf, ofwel: jij doet ertoe. Precies dat is het uitgangspunt van mijn boek, want ertoe doen vraagt om wederkerigheid. Je bent niet alleen, maar in liefde samen. Met een eventuele partner, maar ook met familie, een community, een samenleving. En in liefde leer je te weten, te erkennen dat jij het bent. Geef je vorm aan een leven van betekenis en heb je lief in volle compassie.

De Gulden Regel komt, zoals ik al schreef, in vele vormen en uitspraken terug. Zoals Confucius (551–479 v.Chr.) die tegen een leerling sprak: ‘Bejegen je medemens met dezelfde hoffelijkheid, waarmee je een dierbare gast ontvangt. Behandel hem met hetzelfde respect, waarmee het grote offer gebracht wordt. Wat je zelf niet wilt, doe dat ook de ander niet.’ In het Taoïsme komt deze regel voor: ‘Slechts aan wie zijn eigen lichaam liefheeft als zijnde de hele wereld, mag de wereld worden toevertrouwd.’ In de Mahabharatha — het grote Indiase epos — lezen we dit: ‘Men moet nooit een ander aandoen, wat men voor zichzelf als kwetsend ziet. Dat is de kern van de regel van alle rechtschapenheid.’ De Boeddha leert: ‘Wat voor mij onwelgevallig en onaangenaam is, is voor anderen ook onwelgevallig en onaangenaam. Hoe zou ik dan een ander kunnen belasten met wat voor mijzelf onwelgevallig en onaangenaam is?’ Isocrates (436­-338 v.Chr.) politicus bij de Oude Grieken schreef dit: ‘Doe andere mensen niet aan waarover je zelf verontwaardigd zou zijn, als je dat zelf zou moeten ervaren.’ Maar ook in modernere tijden en niet alleen vanuit religieus inzicht, lezen we bijvoorbeeld in de eerste Franse grondwet: ‘Doe niemand datgene aan, waarvan je niet wilt dat het jou aangedaan wordt.’ En vele schrijvers en filosofen later schrijft de Duitse filosoof Hans­ Ulrich Hoche: ‘Behandel iedereen, zoals je zelf in zijn plaats behandeld zou willen worden.’

Maak van Valentijnsdag een prachtige dag vol met liefde voor jezelf en voor al die anderen om je heen. En lees een goed boek die dag, bijvoorbeeld ‘Ertoe doen, de cirkel van betekenisvol leven’.

Ron van Es — founder School for Purpose Leadership