Dat ene akkoord
en het onbewuste geheim
Ik zag de documentaire ‘Hans Zimmer: Hollywood Rebel’ over het werk van de (film)componist Hans Zimmer. Aangezet door zijn joodse moeder in het naoorlogse Duitsland begon hij voor haar plezier piano te spelen. Die klanken maakten ‘een glimlach op haar én mijn gezicht’.
Als jongen kon hij niet aarden in het harde schoolklimaat van Duitsland en zou zeker verder ontsporen, dacht zij moeder, en verhuisde daarom naar Engeland. Daar begon zijn muzikale reis door met name de computer te leren gebruiken in het maken van klanken.
Stomverbaasd wordt hij op een dag gevraagd door Barry Levinson om voor de film ‘Rain Man’ de muziek en zo begint hij ook zijn reis in Hollywood. Met grote successen. En altijd vertrouwend op zijn gevoel, zoals voor de film Instellar waar hij de muziek componeert op basis van het verhaal dat regisseur Christopher Nolan vertelt aan hem.
De filmbeelden heeft hij niet gezien tijdens het componeren en toch valt alles op zijn plek. Alle weinige akkoorden maken de film levend en laten indruk achter.
Hans Zimmer gaat zijn muzikale reis in zijn leven aan om dan uiteindelijk, zo vertelt hij in die documentaire, uit te komen bij slechts één akkoord dat het muzikale thema wordt in de film ‘Dune’.
Alle klanken, alle geluiden, alle akkoorden terug te brengen tot dat ene geluid, dat ene akkoord. Dat akkoord dat diep opgehaald uit een onbewustzijn, gespeeld met een wereld achter de gesloten ogen, die boodschap van het verhaal overbrengt.
Eén akkoord om je verhaal te vertellen.
‘When I write, I write in surround. My life is in surround.’ — Hans Zimmer
En toen kwam ik ineens deze woorden tegen van Joni Mitchell: ‘Wayne Shorter said to me, “What are these chords? These are not guitar chords and these are not piano chords. What are these chords?” And then he said, “You realize some of them are sus chords.” And he went, “They create suspense. They’re suspensions. They’re unresolved, like a major is a positive statement. A minor is a tragic chord, right? The seventh is a kind of a bluesy chord. But a sus chord has a question mark in it. It lacks resolution.”
Het akkoord met een vraagteken. Een akkoord dat geen oplossing geeft, maar een geluid, de muziek.
De beste vertolker — anders dan Joni Mitchell zelf — is voor mij de artiest The Tallest Man on Earth (die naam is ooit bedoeld als grap, nu zit hij eraan vast) met zijn opname van ‘Both Sides Now’. Luister zelf maar.
Joni Mitchell: ‘I stay on sus chords a long time and go from sus chord to sus chord, and then by building that, because it builds tension, when you drop into a major chord, it’s like the major chord was never more major. It’s like a complementary colour — the sky just opens up.’
Ron van Es — mentor School for Purpose Leadership
