Anders Verder
In het onlangs verschenen boek ‘Anders Verder’ nodigde ik als eindredacteur maar liefst 23 schrijvers uit om samen met mij te kijken naar die kans voor een blijvende verandering. Zijn we genoeg geschrokken zodat we zullen zeggen: dit nooit meer! Hebben we voldoende inzicht verworven tijdens deze coronacrisis om te weten dat het roer om moet? Of zakt de moed ons in de schoenen en zoeken we het bekende, veilige bestaan weer op? Als 24 schrijvers schreven we vanuit onze expertise en invalshoeken — over economie, maatschappij, ecologie en vooral over hun persoonlijk zoeken. Want deze crisis was en is vooral een uitnodiging om het zelf te onderzoeken. Wie was ik, en ben ik nu? Wat is eigenlijk belangrijk? Waar draag ik straks aan bij? Hoe ziet mijn wereld er uit? En hoe ziet de wereld er straks uit?
Niet dat het boek de oplossing biedt, maar wel de opstart van de gesprekken over hoe de wereld er uit zal gaan zien na deze coronacrisis. Maar lezen is niet genoeg. Ik wens je vooral de fase van stilvallen. Het niet-weten. Ik wens je een woestijnervaring.
In de droogte van het bestaan de overkant van de woestijn zien te halen. Maar eigenlijk kun je de woestijn ook opzoeken. Zoals het bekende verhaal van Jezus in het Nieuwe Testament die in de woestijn zijn eigen demonen opzocht. Omdat hij wist dat die niet vanzelf weg zouden gaan. Daar in die woestijn ging hij zijn innerlijke gevecht aan. Om met een re-actie die woestijn uit te komen. Want gelijk na zijn woestijnervaring gaat hij dan een berg op en spreekt daar zijn beroemde Bergrede uit. Wat een re-actie! Wanhoop, rouw en angst hebben woorden gebracht die vandaag de dag nog steeds rondzingen. Het zijn de acht regels die nu als de ‘Gulden Regel’ worden gezien en overigens in veel religies en spirituele stromingen worden genoemd: ‘Alles nu wat gij wilt, dat u de mensen doen, doet gij hen ook aldus.’
In 2019 hoorde ik de filosoof Charles Eisenstein, auteur van het boek ‘Climate: A New Story’, in een lezing vertellen dat we in een omschakeling, een transitie zitten waarin ons idee dat wij de natuur kunnen beheersen voor altijd anders lijkt te worden. Niet langer meer zijn wij de degenen die afgescheiden zijn van de rest van de natuur, denkend dat wij de kroon op het scheppingswerk van God zijn, maar onderdeel van het grote verhaal van de natuur. Daardoor krijgen wij een dienende rol als beheerder. Daardoor kunnen en moeten we ook vanuit liefde naar onze omgeving kijken, omdat telkens als er iets sterft door ons toedoen, er iets zal sterven in onszelf. Later lees ik: ‘We zullen de perceptie van leiderschap moeten loslaten, leiderschap dat ons eeuwenlang heeft verteld dat we overheerser moeten zijn om sterk te zijn. Dat we een plan moeten hebben voor anderen, ook al hebben we eigenlijk geen flauw idee. Dat we moeten organiseren, controleren, sturen omdat er anders niemand is die het doet. Dat de wereld ons nodig heeft, anders gaat die te gronde.’ We zullen — ook vanuit frustratie dat het systeem niet langer werkt — een andere kijk moeten creëren om vanuit een nieuwe betekenis verder te kunnen.
Ik geloof vandaag eerder in deus in machina, de goddelijke verbeelding in ons, het besef, ons geweten dat roept, de innerlijke stem. Misschien geïnspireerd door een geloof, of door een dieper weten, een onbewust bewustzijn. Wat is onze plaats als speler in dit spel? Wat is mijn plaats, wie ben ik als speler, wat is het spel dat wij creëren?
Ik hoop dat het boek ‘Anders Verder’ je zal uitdagen om je moed te tonen en de stilte toe te laten. Met alle gevolgen vandien. Met een fase van niet-weten die naar een dieper weten leidt. Met inspiratie om te bedenken hoe we straks weer meer mens kunnen zijn en menselijk zullen reageren op een wereld die dat kwijt was. Hoe een ander economisch systeem meer vanuit liefde zal kunnen werken dan vanuit hebzucht. Hoe een samenleving weer inclusief zal zijn voor mens, dier en planeet. Hoe het besef dat we één geheel zijn onder de hemel ons handelen zal leiden. Hoe wanhoop, rouw en angst niet worden weggemasseerd in hoopvolle groeicijfers in verkoop van spullen die ons nooit gelukkig hebben gemaakt. Hoe de woestijn waar we in terecht kwamen nieuwe woorden gaven aan onze idealen. Ik hoop dat onze re-actie blijvende waarde zal geven aan een wereld na deze crisis.
Het boek Anders Verder is nu beschikbaar in een speciale actie van YouBeDo waar je bij aankoop van een boekenbon het boek er gratis bij krijgt!
Ron van Es — founder School for Purpose Leadership
